آموزش مبتنی بر بازی: مزایا و معایب و نکاتی اجرایی برای معلمان
روزهایی که یادگیری فقط بر اساس کتاب‌های درسی و متمرکز بر آن‌ها بود گذشته است. حتماً به عنوان یک معلم این امر را که برآورده کردن نیازهای مختلف تما دانش‌آموزان چقدر می‌تواند چالش برانگیز باشد، به طور ملموسی درک کرده‌اید؛ آن هم در حالی که نهایت تلاش خود را می‌کنید که میزان مشارکت دانش‌آموزان در کلاس را حفظ نمایید. آموزش مبتنی بر بازی، یکی از استراتژی‌های آموزشی برای کمک به دانش‌آموزان برای دستیابی به اهداف آنان از امر یادگیری است که هر روزه محبوبیتش در جهان بیشتر می‌شود. به خصوص برای:
1-دانش‌آموزانی که از سنین پایین متخصصینی در امر تکنولوژی هستند.
2-شرکت‌های مبتنی بر تکنولوژی‌های آموزشی که در حال توسعه و افزایش محصولات‌شان هستند.
بر اساس یک مطالعه در سال 2018، محققان متوجه شده‌اند که بازی‌های آموزشی می‌توانند میزان یادگیری ریاضیات را افزایش دهند. بررسی مجددی که در سال 2018 بر یادگیری مبتنی بر بازی صورت گرفته، این نتیجه را برجسته کرده است که: «بازی‌های آموزشی، نقش بسیار مؤثری هم در درک مفاهیم درسی توسط دانش‌آموزان و هم مشارکت آنان در امر آموزش، ایفا می‌کنند!» از آن زمان تا به امروز، تحقیقات بر روی روش یادگیری مبتنی بر بازی بیشتر شده است.
در ادامه به این می‌پردازیم که آموزش مبتنی بر بازی چیست، چه مزایا و معایبی دارد، می‌پردازیم.
«آموزش مبتنی بر بازی چیست؟»
آموزش مبتنی بر بازی یک روش آموزشی است که در آن با استفاده از قدرت بازی‌ها، به شرح و اجرایی کردن اهداف آموزشی برای رسیدن به نتیجه مطلوب استفاده می‌کنند. محیط یادگیری مبتنی بر بازی، از طریق بازی‌های آموزشی، به عناصری مثل مشارکتِ مداوم، جایزه و تشویق‌ها و رقابت سالم دست پیدا می‌کند؛ به علاوه آن‌که انگیزه و ذوق را حین آموزش در دانش‌آموزان حفظ می‌نماید.
یکی از مهم‌ترین نکات درباره یادگیری مبتنی بر بازی این است که همه افراد می‌توانند از مزایای آن بهره ببرند؛ از نوآموزان پیش‌دبستانی تا دانش‌آموزان دوره متوسطه اول و دوم. اینکه در کجا و چگونه مهم نیست، این مهم است که دانش‌آموزان در با این روش می‌توانند به سه طریق بیاموزند:
-از طریق بازی‌های آنلاین
-حضوری و با وسایل فیزیکی و ملموس
-به طور فردی و یا به عنوان عضوی از یک گروه
«مقایسه یادگیری مبتنی بر بازی و بازی‌وار سازی (Gamefication)»
در یادگیری مبتنی بر آموزش، معلمان از طریق بازی‌ها فعالیت‌های آموزشی را با یکدیگر ترکیب کرده تا مفاهیم و محتواهای درسی قدیمی را تبدیل به مفاهیم و محتواهای درسی جدید بکنند. معلمان می‌توانند با استفاده از علاقه و تسلطی که دانش‌آموزان بر بازی‌های ویدئویی دارند و تأثیری که خود آن‌ها بر روی دانش‌آموزان دارند، محیط یادگیری هیجان‌انگیزی ایجاد کرده که موجب افزایش مشارکت دانش‌آموزان نیز بشود.
در مقابل، بازی‌وار سازی به معنای دخالت دادن وجوه بازی‌ها در امر تشویق و جایزه‌دهی در فرآیند یادگیری است که شامل 4 ویژگی می‌شود:
1-کسب نشان و مدال
2-استفاده از سیستم امتیاز‌دهی
3-قرار گرفتن در تابلوی امتیازات و نفرات برتر
4-جمع‌آوری پاداش‌ها و امتیازات دیگر
جدای از همه این موارد، بزرگ‌ترین تفاوت میان یادگیری مبتنی بر بازی با روش بازی‌وار سازی این است که در بازی‌وار سازی، از محیط و تنظیماتی غیربازی استفاده می‌شود. در کلاس درس، بازی‌وار سازی می‌تواند به معنای ایجاد یک تابلوی امتیاز‌دهی برای دانش‌آموزانی که تکالیف‌شان را هر روزه به طور کامل انجام می‌دهند باشد که در پایان ماه هر کدام که بیشترین امتیاز را برای این امر کسب کرده‌اند، جایزه‌ای دریافت خواهند کرد.
مثالی برای مقایسه یادگیری مبتنی بر آموزش و بازی‌وار سازی:
کاربرد: مناسب برای آموزش ریاضی به دانش‌آموزان پایه سوم
یادگیری مبتنی بر بازی: دانش‌آموزان در یک دنیای بازی فانتزی، باید به پیدا کردن یک سری از حیوانات اهلی مشابه به تعدادی که بازی درخواست کرده است، بپردازند. اینگونه شمارش را یاد می‌گیرند.
بازی‌وار سازی: دانش‌آموزان با توجه به کاربرگ‌های ریاضی‌شان و نحوه انجام تکالیف، هر روزه نشان و امتیاز کسب می‌کنند که این امر موجب حفظ رقابت سالم میان آنان و پیشرفت‌شان می‌شود.
«یادگیری مبتنی بر بازی‌های دیجیتال»
در دنیایی که تکنولوژی و امور دیجیتالی ما را احاطه کرده‌اند، یادگیری مبتنی بر بازی‌های دیجتالی، ما را یک قدم فراتر از جایی که ایستاده‌ایم می‌برد. یادگیری مبتنی بر بازی‌های دیجیتالی، به معنای «ایجاد تعادلی ظریف میان آموزش در کلاس درس و بازی‌های ویدئویی آموزشی است. معلمان در این شیوه، دانش‌آموزان را با مفاهیم جدید درسی آشنا کرده و نحوه کاربرد این مفاهیم را به آنان نشان می‌دهند. در نهایت دانش‌آموزان این مفاهیم را با استفاده از بازی‌های ویدئویی تمرین می‌کنند.»
یادگیری مبتنی بر بازی‌های دیجیتالی، یک پلتفرم کاربردی و یکپارچه محسوب می‌شود که پیشرفت دانش‌آموزان را به طور دقیقی نشان می‌دهد؛ زیرا فعالیت دانش‌آموزان در آن به صورت موضوع محور است که این امر برای شناسایی دانش‌آموزان برتر و دانش‌آموزان ضعیف‌تری که نیاز به حمایت بیشتر دارند، بسیار مناسب تلقی می‌شود.
(مثالی برای یادگیری مبتنی بر بازی‌های دیجیتالی: ریاضی اعجوبه‌ها)
ریاضی نوابغ یا Prodigy Math، یک پلتفرم یادگیری دیجیتال مبتنی بر بازی است که در آن دانش‌آموزان برای موفقیت در بازی، باید به تمامی سؤالات ریاضی که بر اساس اهداف آموزشی کلاس‌شان تنظیم شده‌اند، پاسخ دهند. این پلتفرم به معلمان این توانایی را می‌دهد تا تمایزات میان دانش‌آموزان را متوجه شده و بازی را متناسب با آن تنظیم نمایند.
«یادگیری مبتنی بر آموزش سنتی»
البته که در در چندین سال قبل که تکنولوژی بدین نحو پیشرفت نکرده بود، روشهای سنتی غیر دیجیتالی وجود داشت که در آن معلمان بازی‌ها را با دروس کلاسی تلفیق می‌کردند. معلمان هنوز که هنوز است نیز از برخی از این روش‌ها برای یاددهی قوانین کلاس و پیروی از آن‌ها، تقویت تمرکز دانش‌آموزان و توسعه مهارت‌های فردی آنان در محیطی سرگرم کننده استفاده می‌کنند.
