آموزش از راه دور
آموزش از راه دور و سازماندهی و نظارت یادگیری معکوس امروزه برای معلمان اهمیت زیادی دارد. یادگیری وارونه غیرهمزمان، یک روش ترکیبی است که در آن معلمان می‌توانند زمانِ کلاس آنلاین را به تدریس دانش‌آموزان اختصاص دهند و در آن مباحثات دانش‌آموزی، کارِ گروهی، پروژه‌های درسی، مطالعات موردی، یادگیری تجربی و آموزش میدانی را بگنجانند.
ویدئوهای آموزشی معلمان می‌تواند شاملِ اسناد و مدارک، عکس و اسلایدهایی برای ارائه دروس باشد. هم‌چنین معلمان می‌توانند نکات کلیدی و مهم را با ابزارهای مختلف به صورت متحرک و انیمیشن درآورده و آموزش را جذاب‌تر کنند. پیام‌های دانش‌آموزان که شامل سؤالات آنان از تدریس است نیز در حین آموزش، نشانه مشارکت آنان در بحث آموزش است.
در ادامه به نکاتی مؤثر درباره مدیریت مؤثر کلاس و مباحثات دانش‌آموزان در حین تدریس اشاره خواهیم کرد:
-پیش از تدریس، قوانین و راهنمایی‌های واضحی وضع نمایید درباره اینکه چگونه و در چه زمانی دانش‌آموزان می‌توانند سؤالات‌شان را مطرح نمایند.
-طرح سؤالات چالش برانگیز در حین تدریس که پاسخ به آن‌ها نیاز به تفکر عمیق و استفاده از مباحث درسی مختلف دارد نیز موجب می‌شود تا تعداد پاسخ‌ها نیز کم‌تر شوند و نظم کلاس حفظ شود.
-مشارکت معلمان در امر مباحثه دانش‌آموزان که شامل واکنش مناسب و هدایت پرسش‌ها می‌شود، نیز امری مؤثر در اداره کلاس است.
دانش‌آموزان نیز می‌توانند از مزیت پروژه‌های گروهی و مشارکت در آن‌ها استفاده کرده و در حین تدریس یا بعد از آن به مباحثاتی با هم‌گروهی‌های خود به صورت آنلاین بپردازند.
در آموزش آنلاین، معلمان می‌توانند ابزارهایی طراحی نمایند که به وسیله آن‌ها، یادگیری دانش‌آموزان و نتیجه آموزش آنلاین را بسنجند. آزمایش‌ها و سؤالاتی با پاسخ‌های طولانی و چالش برانگیز، این فرصت را به دانش‌آموزان می‌دهد تا میزان یادگیری و درک خود را از ویدئوهای آموزشی و آموزش آنلاین نشان داده و توانایی‌های خود را به چالش بکشند. این ابزارها شامل موارد ذیل می‌شود:
-ارائه دانش‌آموزان: ارائه رسمی و غیر رسمی، هر دو تجربه‌های آموزشی ارزشمندی هستند که نشان دهنده میزان یادگیری هر دانش‌آموز است.
-مطالعات موردی: معلمان می‌توانند از دانش‌آموزان بخواهند که بر روی یک مشکل خاص و واقعی مطالعه و تحقیق داشته باشند. این مسائل و مشکلات باید به نحوی انتخاب شوند تا یافتن پاسخ و راه حل آن‌ها، با توجه به مباحث درسی ارائه شده در ویدئوهای آموزشی و کلاس‌های درس آنلاین باشد.
-مصاحبه سه مرحله‌ای: در این روش، ابتدا دانش‌آموزان به گروه‌های دو نفره تقسیم شده و با یکدیگر در مورد یکی از مباحث درسی ارائه شده، به مباحثه می‌پردازند. سپس هر دانش‌آموز پاسخ‌های هم‌گروهی خود را خلاصه نموده و برای یک گروه دو نفری دیگر توضیح داده و با آن‌ها به اشتراک می‌گذارد.
-اجرای نمایش و ایفای نقش نیز می‌تواند روشی مهیج و متفاوت برای نشان دادن وجوه مختلفی از یک موضوع باشد. در این روش دانش‌آموزان به گروه‌های مختلف تقسیم شده و دیدگاه خود درباره یک موضوع مشترک را به صورت ایفای یک نقش به اجرا می‌گذارند.
-مباحثه انتقادی: ابتدا باید یک موضوع بحث برانگیز را انتخاب نمایید و دو سمت مخالف و موافق برای آن ترتیب دهید. سپس از دانش‌آموزان بخواهید که با توجه به دیدگاه شخصی‌شان، یک سمت را انتخاب نمایند. از آنان بخواهید تا با یکدیگر به مباحثه در مورد موضوع بپردازند. این فعالیت می‌تواند توانایی مباحثه و تفکر منطقی در دانش‌آموزان را توسعه داده و به آن‌ها درک عمیق‌تری از موضوع ارائه دهد.
«طراحی و اجرای ارزشیابی مستمر/تکوینیِ آموزش به صورت پخش زنده و آموزش ویدئویی»
ارزشیابی مستمر/تکوینی، برای واقعیت‌های پیچیده محیط یادگیری و ترکیب روابط (اجتماعی، آموزشی و فرهنگی) که آموزش و یادگیری را تشکیل می‌دهند، طراحی شده است. از آنجایی که یک معلم در این روابط نیز شرکت می‌کند، پس او باید متناسب با نحوه مشاهده و تفسیر آن اطلاعات، هزاران تصمیم در مورد امر آموزش و دانش‌آموزان بگیرد. در حال حاضر، ابزارهای دیجیتالی بسیاری برای ارزشیابی مستمر آموزشِ از راهِ دور آنلاین وجود دارد. معلمان می‌توانند یکی از آن‌ها را متناسب با نیازهای آموزشی خود و نیازهای یادگیری دانش‌آموزان انتخاب و استفاده نمایند. از آنجایی که اکثر مدارس به سمت آموزش از راه دور متمایل می‌شوند، پس در این نوع از آموزش، معلمان چگونه می‌توانند در عین حال که به آموزش می‌پردازند، اطلاعات دریافتی خود را نیز پردازش و به یاد بسپارند؟!
در ادامه به چهار استراتژی که می‌تواند به معلمان برای طراحی و اجرای ارزشیابی تکوینی در آموزش از راهِ دور و آموزش مبتنی بر ویدئو کمک کند، اشاره خواهیم کرد:
1-وظایف اجرایی را جایگزین ارزشیابی سنتی نمایید.
برای کاهش نگرانی در مورد محدودیت تکنولوژی در امر آموزش و امکان تقلب در این محیط توسط دانش‌آموزان، ارزیابی به وسیله اجرای وظایف را جایگزین روش‌های دیگر نمایید. وظایف اجرایی، منعکس کننده استانداردهای اساسی یک کلاس درس است که در آن از دانش‌آموزان درخواست می‌شود تا فرآیند تفکر خود را در هنگام حل یک مسأله و پاسخ به آن عنوان کنند. وظایف اجرایی، تضمین می‌کند که در طول کلاس آنلاین، دانش‌آموزان تقلب نمی‌کنند و این امکان را به معلمان می‌دهد تا آن‌ها را به سمت تسلط بر مباحث درسی مهم راهنمایی نماید.
2-جمع‌آوری اطلاعات در طول زمان
ارزشیابی تکوینی، یک فرایند مستمر است که این امکان را به معلمان می‌دهد تا در طول تدریس خود، اطلاعات و شواهدی در مورد یادگیری دانش‌آموزان کسب نمایند. معلمان می‌توانند از دانش‌آموزان و والدین آنان درخواست نمایند که عکس و ویدئوهایی از پیشرفت آنان در مباحث درسی گرفته و در وب‌سایت‌های آموزشی و یا اپلیکیشن‌های امن برای او بفرستند.
3-بر روی عکس‌العمل‌ها و بازخوردها تمرکز کنید.
معلمان می‌توانند بستری را فراهم نمایند تا بازخوردها را هم به صورت کتبی و هم شفاهی مانند ویدئو یا صدای ضبط شده، دریافت نمایند. به علاوه اگر جلساتی به صورت هم‌زمان برگزار می‌کنید تا آموزش از راه دور را آن هم به روش وارونه داشته باشید، می‌توانید دانش‌آموزان را در گروه‌هایی قرار دهید تا با یکدیگر مباحثه نمایند و بازخوردهایی در این باره به یکدیگر دهند؛ فقط اطمینان حاصل نمایید که از پیش بر قوانین گروه‌های مباحثه‌ای آشنا شوند و نظم و احترام کلاس و یکدیگر را حفظ می‌نمایند.
4-از ابزارهای دیجیتال به صورت هوشمندانه و بهینه استفاده کنید.
در روش آموزش از راهِ دور، معلمان می‌توانند از ابزارهای دیجیتال برای تعیین تکالیف، دریافت آن‌ها و دریافت بازخورد دانش‌آموزان استفاده نمایند و به صورت هم‌زمان از وضعیت و پروسه آموزش دانش‌آموزان اطلاع یابند.
